Een hack komt vaak onverwacht, maar signalen zijn er meestal wel. Denk aan vreemde e-mails, ontoegankelijke systemen of klanten die iets opmerken. Soms is het overduidelijk, bijvoorbeeld wanneer je systemen platliggen of er een losgeldbericht verschijnt. Vaak begint het subtieler, met inlogproblemen, spam vanaf je server of onverklaarbare facturen. Ook verdachte inlogpogingen en vreemde netwerkactiviteit zijn alarmsignalen. Merk je dit, handel dan direct. Hoe sneller je reageert, hoe kleiner de schade. Liever direct een security assessment inplannen? Neem dan contact met ons op.
Wat te doen bij een hack
Snelheid is van levensbelang. Haal getroffen systemen offline en verbreek de internetverbinding van apparaten. Noteer verdachte activiteiten en informeer direct je ICT-partner, zodat een forensisch onderzoek kan starten. Zorg daarnaast dat er een communicatieplan klaarligt, zodat medewerkers, klanten en partners tijdig en helder worden geïnformeerd. Merk je een of meerdere van deze signalen op? Wacht dan niet en handel onmiddellijk. Hoe sneller je ingrijpt, hoe kleiner de schade.
Wie waarschuwen en wettelijke verplichtingen
Na een hack informeer je onmiddellijk je ICT-beheerder of securitypartner. Zij kunnen schade beperken en achterhalen hoe de aanval is verlopen. Is er sprake van een datalek, dan moet dit binnen 72 uur gemeld worden bij de Autoriteit Persoonsgegevens. Zijn klantgegevens geraakt, informeer betrokkenen dan duidelijk en volledig. Ook politie of het Digital Trust Center kunnen hierbij ondersteuning bieden. Verzwijgen leidt tot grotere boetes en reputatieschade.
Schade beperken en herstel
Het isoleren van getroffen systemen is de eerste stap. Verwijder daarna malware, herstel back-ups en breng systemen gecontroleerd online. Transparante communicatie beperkt reputatieschade, terwijl financiële schade deels kan worden opgevangen via een cyberverzekering. Deze vergoedt vaak herstelkosten, juridisch advies en claims van klanten, mits beveiligingsmaatregelen aantoonbaar zijn toegepast. Let daarbij op voorwaarden zoals eigen risico en maximale dekking.
Hoe hackers binnendringen
Veel aanvallen beginnen met phishing. Een medewerker klikt op een link of opent een geïnfecteerde bijlage. Ook zwakke wachtwoorden of verouderde software vergroten risico’s. Ransomware wordt vaak geïnstalleerd via onbeveiligde netwerken, terwijl DDoS-aanvallen systemen platleggen zonder directe toegang. Hackers kiezen altijd de zwakste schakel in je digitale omgeving.
Toegang herstellen en losgeld
Back-ups zijn onmisbaar om systemen veilig te herstellen. Gebruik alleen schone, actuele back-ups die offline bewaard zijn. Zet systemen pas opnieuw aan als je zeker weet dat ze malwarevrij zijn en vervang alle wachtwoorden. Betaal bij ransomware geen losgeld, want er is geen garantie dat data wordt vrijgegeven en je financiert er criminele netwerken mee. Richt je liever op herstel via back-ups en hulp van je securitypartner.
Onderzoek naar buitgemaakte data
Breng in kaart welke systemen zijn getroffen en welke gegevens daarbij betrokken zijn. Denk aan klantbestanden, personeelsdossiers of financiële informatie. Onderzoek of data is gekopieerd, gewijzigd of vernietigd. De aard van de buitgemaakte gegevens bepaalt de risico’s, zoals identiteitsfraude, datalekken of verlies van bedrijfsgeheimen.
Preventie en training
Voorkom nieuwe aanvallen door multi-factor authenticatie, regelmatige updates en goed netwerkbeheer. Laat kwetsbaarheden opsporen via een pentest, gebruik endpoint detection software en zorg voor actuele back-ups. Continue monitoring is daarbij onmisbaar. Minstens zo belangrijk is training van medewerkers. Met awareness-sessies en gesimuleerde phishingmails leren zij verdachte situaties herkennen en weten ze welke stappen ze moeten nemen. Een alert team is je eerste verdedigingslinie.
